بروزرسانی: 25 تیر 1404
وکیل کیست؟ و وظیفه وکیل خوب چیست؟ نیک اندیشان
حدود اختیارات وکیل دادگستریبرای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص وکیل کیست و نکات مهم در انتخاب آن در کانال تلگرام آیین دادرسی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون وکیل کیست و نکات مهم در انتخاب آن پاسخ دهند . بسیاری از شهروندان به صورت خلاصه و اجمالا با مفهوم وکالت و انتخاب وکیل آشنا هستند و وکیل یا وکلا را اشخاصی می دانند که در نزد دادگاه ها و مراجع قضایی حاضر می شوند و به دفاع از حقوق موکل خود می پردازند .
در این نوع وکالت، وکیل برای انجام اموری که در قرار داد مشخص شده، به اجازه موکل نیازی ندارد. این نوع وکالت یعنی فردی برای تمام امور خود، فرد دیگری را وکیل خود قرار بدهد و در همه امور به او وکالت دهد. اگر به دنبال یک وکیل خوب، کارکشته و با تجربه در شهر کرج هستید، با وکیل افشین مرادی بهترین وکیل کرج تماس بگیرید. موکل باید تمام تعهداتی را که وکیل در حدود وکالت خود کرده است انجام دهد، موکل باید تمام مخارجی که وکیل برای انجام وکالت نموده است را بدهد ، موکل باید اجرت وکیل را بدهد مگر اینکه در عقد وکالت طور دیگری مقرر شده باشد . از طرف موکل خود می بایست انجام دهد ، مورد وکالت باید از اموراتی باشد که خود موکل بتواند آنرا انجام دهد و مانع قانونی در این زمینه وجود نداشته باشد ، و وکیل هم برای انجام آن امر اهلیت قانونی داشته باشد . وکالت عقدی است که بموجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را بر انجام امری نایب خود قرار می دهد.
- چنانچه موکل به وکیل پایه یک دادگستری وکالت از نوع مطلق را دهد، موکل برای همه امور زندگی خود به وکیل وکالت خواهد داد تا همه امورات زندگی وی زیر نظر وکیل و یا به واسطه او انجام شود.
- وکیل تسخیری به نوعی چون وکیل معاضدتی است اما در پرونده های کیفری ورود می کند، به این صورت که در موارد محاکماتی متهم به دلیل عدم بضاعت مالی یا دیر دلایل قادر به گرفتن یک وکیل مناسب برای پرونده خود نیست.
- بالاخره با فراز و فرودهایی که در امور وکالت در سال های ۱۲۹۶ ،۱۳۰۰ ، ۱۳۰۵، ۱۳۰۶ و ۱۳۰۹ خورشیدی بوجود آمد، کانون وکلای دادگستری تحت نظر وزارت عدلیه تشکیل گردید و قانون وکالت در سال ۱۳۱۵ به تصویب رسید.
- قانون اساسی نیزانتخاب وکیل را به عنوان حق طرفین در همه دادگاه ها ،مورد تایید قرارداده است.
- اما چنانچه به دلیل عدم توانایی مالی و یا هر دلیل دیگری شخصی نتواند برای خود جانشین انتخاب کند، براساس صلاحدید دادگاه و تشخیص کمیسیون کانون وکلا، برای او به صورت رایگان وکیل در نظر گرفته می شود تا بتواند از حقوق وی در دادگاه دفاع کند.
- پاسخ این سؤال منفی است، زیرا تمبر مالیاتی که وکیل باید به وکالتنامه الصاق و ابطال نماید، تابع حق الوکاله ای است که دریافت می کند.
سپس دفتر دادگستری یا کانون تقاضانامه را به انضمام مستندات و مدارک لازم به دبیرخانه معاضدت می فرستد.اگر موسسه از متقاضی توضیحاتی بخواهد و برای این امر از او دعوت کند. برای هر مورد وکالت اتفاقی باید درخواست جداگانه با ضمایم کامل تهیه و تسلیم کانون گردد.پس از تقدیم درخواست ، کانون حق دارد تا به منظور سنجش توان علمی و تجربی متقاضی از او مصاحبه و اختبار به عمل آورد.در هر حال پذیرش یا رد درخواست با کانون است. طبقه اول درجه اول (پدر و مادر و اولاد)، طبقه اول درجه دوم (اولاد اولاد)، طبقه دوم درجه اول (اجداد و برادر و خواهر)، طبقه دوم درجه دوم (اجداد اجداد و اولاد برادر و خواهر) طبقه سوم درجه اول (اعمام، عمات، اخوال و خالات)، طبقه سوم درجه دوم ( اولاد اعمام، عمات، اخوال و خالات) را در بر می گیرد.
البته اگر وکیل تسخیری مایل نباشد که به صورت رایگان وکالت کند، میتواند از دادگاه تقاضای حق الزحمه نماید و همان طور که ذکر شد، حق الوکاله ی وی از ردیف های مربوط به بودجه ی دادگستری پرداخت می شود و بر اساس مقدار کاری است که انجام شده و از تعرفه ی قانونی تجاوز نمی کند. اما وکلای دادگستری باید تمامی سعی و تلاش خود برای دفاع از متهم را به کار گیرند تا تفکر غالب بر اذهان عمومی مبنی بر اینکه وکلای تسخیری به این علت که رایگان عمل میکنند انگیزه ای برای حاکم شدن یا نشدن متهم ندارند یا به عبارتی وجدان کاری ندارند، کمرنگ شود. اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی شغل او وکالت نباشد، بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمون های سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد، با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوطه می تواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفته است را وکیل اتفاقی گویند. اما در جامعه امروزی بسیاری از افراد برای امور حقوقی و اداری خود تصمیم می گیرند که یک وکیل اختیار کنن. اگر شما نیز از آن دسته از افراد هستید باید برای این کار به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنید و برای موضوع مورد نظر خود وکالت نامه ای را تظیم کنید.
در وکالت نامه های رسمی که از دفاتر اسناد رسمی صادر می شود و یا وکالت نامه های قضایی بین وکلای دادگستری و موکل، قسمت حدود اختیارات وکیل مشخص شده است که طرفین یعنی وکیل و موکل می توانند طبق خواسته خود حدود و اختیارات وکیل را اعلام نمایند. به وکیلی که از سمت دادگستری، از بین سایر وکلای دادگستری انتخاب می شود تا وکالت فردی را که پرونده در مراجع قضایی دارد به طور رایگان بر عهده بگیرد، وکیل معاضدتی گفته می شود. تفاوت وکیل معاضدتی با وکیل تسخیری آن است که وکیل تسخیری فقط در امور کیفری فعالیت می کنند ولی این وکیل در امور مدنی فعالیت می کند. وکیل به کسی گفته می شود که به جای موکل، اقداماتی را که خود موکل توانایی انجام آن را دارد را برعهده می گیرد.
وکیل پایه یک دادگستری چیست؟
وکلا بر مبنای حق الوکاله دریافتی از موکلشان، مالیات و سهم کانون وکلا (در مواردی که وکیل عضو کانون های وکلا باشد) می پردازند. برای این کار وکیل موظف است که بر وکالت نامه دریافتی اش، تمبر مالیاتی بچسباند که این تمبر مالیاتی منشأ مالیات او در اداره مالیات می باشد. وکیل در توکیل به کسی گفته می شود که از سوی موکل خود اختیار مشخص کردن وکیل دیگری را برای او داشته باشد.
لزوم استفاده از وکیل دادگستری در دعاوی :
3- انتخاب وكيل دادگستری به صورت آزادانه از سوی هر شخص حقیقی و یا حقوقی طبق قانون اساسی جایز است. براساس قانون حمایت قضایی از کارمندان نیروهای مسلح و دولتی، در صورتی که این کارمندان دولتی از جمله لشگری و کشوری در کارهای خدمتی با مشکلات حقوقی و قضایی مواجه شوند، سازمان محل خدمت او موظف است متخصصان حقوقی خود را به عنوان وکیل حقوقی برای دفاع از کارمندانی که با مشکل رو به رو شده اند، اختیار کند. اساسا تمامی امور حقوقی، قابلیت نیابت پذیری و انجام از سوی وکیل را دارند؛ مگر آنکه آن امور، از مواردی باشند که اصطلاحا قائم به شخص موکل است و تنها اوست که می تواند آن امور را انجام دهد؛ نظیر شهادت، اقرار، لعان، تمکین و مواردی از این دست که قابل وکالت دادن نیستند و انعقاد وکالت در مورد آن ها، باطل است. اداره ی اموال موکل و نیز طرح و پیگیری تمامی دعاوی حقوقی و کیفری در دادگاه یا اصطلاحا وکیل در محاکمه بودن. این افراد می توانند در همان مدت کارآموزی زیر نظر سرپرستان خود، وکالت پرونده های سبک را بر عهده بگیرند.
حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمی کند و بدین جهت، وکالت را نمی توان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی آورده است و در قانون اساسی نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شده است و از اصل چهل و چهار مستثنی است. شخصی که در آزمون وکالت برگزار شده توسط کانون وکلا یا مرکز مشاوران قوه قضاییه پذیرفته شده و دوره کارآموزی خود را با موفقیت سپری کرده باشد می تواند تحت عنوان وکیل شناخته می شود که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید . مهم ترین وظیفه و تکلیفی که وکیل به آن متعهد شده ، آن است که پس از اثبات وکالت وکیل در دادگاه ، به صورت تمام و کمال از موکل خود دفاع کرده و از اینکه حقوق قانونی وی در مراجع قضایی پایمال شود جلوگیری کند ؛ به ویژه در دعاوی کیفری که بعضا جان انسان ها در گروی دفاعیات وکلا از موکلین خود می باشد . پاسخ به این سوال که تمام وظایف وکیل کدامند کار دشواری است ؛ چرا که به لحاظ حساسیت شغل وکالت نمی توان تمام وظایف وکیل را بر شمرد ؛ چرا که این وظایف و تکالیف تا حدود زیادی وجدانی هستند و ضمانت اجرای اخلاقی دارند . با این حال در برخی از قوانین و مقررات همچون لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری 1400 به اهم وظایف و تکالیف وکلا اشاره شده است که ذیلا به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود .
وکالت نامه ای که بدون پادرمیانی دفتر اسناد رسمی نوشته شود وکالت نامه عادی یا غیررسمی نام دارد. در مورد دعاوی کیفری، مبلغ حق الوکاله عرف و روال خاصی وجود ندارد و تابع دعوی، وضعیت طرفین، روند دادرسی، سختی کار، حجم پرونده و… می باشد. عرف و روال وکلا برای محاسبه حق الوکاله در دعاوی مالی معمولاً، از ده درصد ارزش خواسته مالی شروع می شود، اما گاهی بیشتر و یا کمتر نیز تعیین می گردد که با توجه به نوع دعوا، سختی آن و دیگر شرایط مشخص می شود. 5- شرکت در جلسات دادرسی مدنی و کیفری دادگاه ها حداقل ماهی دو مرتبه و تهیه گزارش از پرونده های مذکور. گزارش ها باید حداکثر ظرف دو هفته از تاریخ جلسه دادگاه، به صورت منظم جمع آوری، تایپ یا پاک نویس شده و در مهلت های اعلامی، تسلیم کمیسیون شود.
وکیل اداری شخصی است که به موجب یک قرارداد وکالت اداری وکیل کاری شخصی شده است تا در ادارات مختلف، کارهای اداری شخص دیگری را انجام دهد. نکته مهم این است که برای اینکه کسی بتواند وکیل اداری شخصی بشود، نیازی به داشتن سواد حرفه ای حقوقی ندارد و به عبارتی هر کس می تواند وکیل اداری شخص دیگری بشود. همچنین وکیل اداری صرفا حق مراجعه به ادارات را دارد و به هیچ وجه حق وکالت در مراجع قضایی، ارائه مشاوره حقوقی، مداخله در کارهای قضایی و دفاع از موکل در دادگاه را ندارد. 1- در مورد کارآموزان وکالت کانون وکلا، داوطلبان پس از قبولی در آزمون تستی پس از سیر مراحل اداری، وارد دوره ی 18 ماهه ی کارآموزی می شوند که در طول دوره حق دریافت پرونده های حقوقی را با توجه به معیار مشخص دارند. در واقع کارآموزان وکالت می توانند فعالیت کنند، اما داوطلبان مرکز مشاوران پس از قبولی در آزمون تستی وارد مرحله مصاحبه می شوند و پس از مرحله ی مصاحبه تحقیقات وارد دوره ی کارآموزی وکالت شده که در مدت کارآموزی حق فعالیت کاری در این زمینه را تا قبل از آزمون سال 98 نداشتند و صرفاً باید به کارآموزی می پرداختند. بعد از پایان مرحله ی کارآموزی، کارآموزان وکالت پروانه ی پایه دو دریافت می کردند و پس از دو سال می توانستند پروانه پایه یک دریافت نمایند.